Vraag tijdig inlichtingen! Wij helpen u verder!
9.7 Zwaar gehandicapten
Inhoudsopgave pagina
9.71 Een zeer hoge graad van B.O.
a. Voor zeer zwaar gehandicapten gelden uiteraard dezelfde vergoedingsprincipes als voor licht gewonden. Alle schade moet integraal worden vergoed, zoals hierboven uiteengezet.
b. Bij werkelijk erge graden van blijvende ongeschiktheid (B.O.) zullen in de praktijk heel wat meer problemen, beslommeringen en aandachtspunten oprijzen. De bijstand van een degelijke raadsgeneesheer en van een gespecialiseerde advocaat is dan van in het begin nodig. Dezen zullen in samenspraak met elkaar: de nodige uitleg en adviezen geven aan het slachtoffer, nagaan welke bijkomende onderzoeken aangewezen zijn om de letselschade grondig en volledig aan te tonen, de nodige opmerkingen op medisch en juridisch gebied formuleren tijdens de medische expertise, …
c. Een voorbeeld van medische besluiten voor een slachtoffer dat tetraplegie heeft overgehouden aan een ongeval (met lichte aanpassingen van de tekst).
4. EINDBESLUITEN VAN DE GERECHTELIJKE EXPERTISE
*
4.1 Consolidatie
Consolidatiedatum: 1/12/18, zijnde op de 2° verjaardag van het verkeersongeval.
*
4.2 Hospitalisatieperiodes 4.21 De hospitalisatieperiode in het AZ loopt
vanaf 1/12/16 t.e.m. 20/3/18, zijnde gedurende 477 dagen. 4.22 Daarnaast : opname in het revalidatiecentrum vanaf 20/02/16 tot 20/3/18, zijnde gedurende 397 dagen. 4.23 Zoals blijkt uit de ziekenhuisfacturen (stukken C5) is concluant ook na 20/3/18 nog eens gehospitaliseerd, nl. vanaf 16/5 tot 22/5/18 (zie stuk C5.y), dus gedurende 7 dagen, naast heel wat bijkomende ambulante verzorgingen (stukken C5.z e.v.). 4.24 Achteraf opnieuw opname op de longafdeling, vanaf 3/5/20 tot 10/5/20, zijnde gedurende 8 dagen. *
4.3 De graden van T.O.
4.31 100% T.P.O. (dus morele schade T.O.) vanaf 1/12/16 t.e.m. 30/11/18, zijnde
gedurende 731 dagen. 4.32 100 % T.H.O. (huishoudelijke schade) over dezelfde periode, dus gedurende 731 dagen. *
4.4 De B.O. 4.41 100 % arbeidsongeschiktheid, thans ook “economische ongeschiktheid” genoemd,
vanaf de datum van het ongeval (1/12/16). 4.42 Consolidatie op 1/12/18, met :
* 100 % blijvende arbeidsongeschiktheid (B.A.O. of B.E.O.) ;
* 90 % blijvende persoonlijke ongeschiktheid (B.P.O.), dus blijvende morele schade ; * 6% blijvende huishoudelijke schade (B.H.O.). Met de bemerking dat dit lage percentage van de B.H.O. louter bedoeld is om dubbeltelling met de hulp van derden te vermijden. 4.43 Bemerking : er bestaat dus geen onderscheid tussen de T.E.O. en de B.E.O., zodat terzake de consolidatiedatum irrelevant is.
*
4.5 Bijzondere morele schade
4.51 Het pretium voluptatis is 7/7.
4.52 De esthetische schade wordt geraamd op “ernstig” (5/7), “rekening houdend met het feit dat hij rolwagengebonden is”. Met de bemerking : “De letsels komen niet in aanmerking voor plastische heelkunde” (p. 6, onder nr. 18, van het eindverslag). *
4.6 Hulp van derden
4.61 “De noodzaak aan bijkomende hulp van derden, ongeschoolde hulp, bedraagt 10
uur per dag, 7 dagen op 7” (zie de eindbesluiten onder nr. 11). 4.62 “Echtgenote sinds 01/01/2018 in loopbaanonderbreking voor medische bijstand en intussen ontslag genomen”. *
4.7 Blijvende kosten
4.71 “Noodzaak aan verdere medicatie om de stabilisatie van de toestand te handhaven.
Momenteel is dit : * Medicatie tegen pijn : Dafalgan volgens noodzaak 1 verpakking 1 gram per maand. * Deze medicatie kan te allen tijde worden aangepast en vervangen. Er kunnen (tijdelijk) nieuwe medicaties noodzakelijk zijn, bv bij infecties die bij degelijke tetraplegie-patiënten frequent voorkomen thv luchtwegen en blaas/nieren”. 4.72 “Noodzaak aan verzorgingsproducten en producten ter preventie decubitus”. 4.73 “Noodzaak medische opvolging : 4.74 Hulpmiddelen “Voor de vervangingstermijnen worden ter indicatie de richtlijnen van het RIZIV en
het VAPH gehanteerd. Wanneer de refertetermijn van het VAPH wordt vermeld als vervangingstermijn, geldt steeds dat dit hulpmiddel ten vroegste na deze termijn vervangen worden. Wanneer verwezen wordt naar het refertebedrag wordt max. tegemoetkoming van het VAPH voor dat hulpmiddel bedoeld. – Elektrische rolstoel met mogelijkheid tot kanteling, verstelbare voetsteunen,
verstelbare rugleuning en in hoogte verstelbaar rug-nekgedeelte. Dit alles moet elektronisch bedienbaar zijn. Onderhoudscontract hiervoor te voorzien naast een reservebatterij en een reservelader. Te hernieuwen om de 4 jaar en na 65 jaar om de 6 jaar. Onderhoud en herstellingskosten : VAPH voorziet 40 % van de nomenclatuurwaarde. De nomenclatuurwaarde is het bedrag van de tegemoetkoming van het RIZIV bij de aankoop. – Antidecubituskussen voor de elektrische rolstoel van het type Roho. Te hernieuwen om de 4 jaar. – Drinkstatief op elektrische rolstoel. Geen vervangingstermijnen gekend omdat dit hulpmiddel niet vergoed wordt door VAPH. – Aangepaste kledij en regencape voor in de rolwagen. Geen vervangingstermijnen gekend omdat dit hulpmiddel niet vergoed wordt door VAPH. – Incontinentiemateriaal : suprapubische sonde 5-6 wekelijks te hernieuwen door uroloog. Er is een collector die om de 4 uur moet geledigd worden. Verzorging hiervan door de verpleegkundige. – Noodzaak aan incontinentiemateriaal met pampers 2 per dag. – Voor de fecale incontinentie gebeurt verwijdering via rectaal toucher door verpleegkundige ‘s morgens. – Elektrisch hoog-laagbed met antidecubitusmatras en matrasbeschermer. Elektrisch verstelbaar. Te hernieuwen om de 10 jaar. Onderhoud en herstellingskosten : het VAPH voorziet een bedrag van 524,06 euro. – Drinkstatief aan bed. Dit houdt een volledige waterfles vast. Met behulp van een sonde in de fles kan betrokkene zelfstandig drinken in bed. Geen vervangingstermijnen gekend omdat dit hulpmiddel niet vergoed wordt door VAPH. – Onrusthekken – geen vervangingstermijn voorzien door VAPH. – Verrijdbare bedtafel. Geen vervangingstermijnen gekend omdat dit hulpmiddel niet vergoed wordt door VAPH. – Aangepaste wagen met liftsysteem voor vervoer elektrische rolwagen. Heeft de rijlessen via CARA stopgezet zodat er geen noodzaak is aan aanpassing bestuurdersplaats voor tetraplegiepatiënten. Te besturen door derden. Noodzaak aan airco in de wagen, wegens stoornissen van de thermosregulatie. Aanpassingen te hernieuwen om de 7 jaar. – Nood aan een inclineerbare positioneringsrolstoel die hoog-laag kan worden aangepast, voorlopig éénmalig, te herzien bij aanpassing woning. Normale vervangingstermijn VAPH : 5 jaar. – Controle omgevingstemperatuur gezien betrokkene zelf geen temperatuurregulatie meer heeft door uitval van de sympatische zenuwstelsel. Te bepalen bij aanpassing woning. – Aangepaste bediening van een normale computer (aangepaste muis en trackbal) vervangingstermijn 5 jaar. – Aanpassing van een onderrijdbare tafel gezien betrokkene met zijn elektrische rolwagen onder een aangepaste onderrijdbare werktafel moet kunnen. Tafel dient niet in hoogte verstelbaar zijn : betrokkene zal steeds vanuit dezelfde rolstoel plaats nemen aan tafel. – Onderrijdbare eettafel ; tafel indien nodig verhogen met meubelverhogers. – Positioneringskussen. Geen vervangingstermijnen gekend omdat dit hulpmiddel niet vergoed wordt door VAPH. – Glijlakens. – Noodzaak aan een tillift. Momenteel gehuurd. Vervangingstermijn : 15 jaar. Voor onderhoud voorziet VAPH : 188,38 € (max 1 keer/jaar). Voor herstellingskosten voorzien VAPH 20 % van het refertebedrag. Vervanging tildoek : 4 jaar. – Bladomslag apparaat niet nodig voor een krant en magazines. Betrokkene is geen boekenlezer. Eventueel kan gebruik gemaakt worden van E-book op PC. – Transfertplank éénmalig. – Schrijfhulpmiddel : geen vervangingstermijnen gekend omdat dit hulpmiddel niet vergoed wordt door VAPH. – Metacarpaalband : om bv. bestek in te plaatsen i.v.m. zelfstandig eten. Ook dit wordt niet voorzien door VAPH. – Omgevingsbedieningssysteem voor GSM. Via de het omgevingsbedieningssysteem dat voorzienn wordt bij de woningaanpassingen. – Hulpmiddelen keuken : antislipmat, stootrand voor borden, drinkbekers. – Haarwaskussen opblaasbaar : tot badkamer aangepast is”. 4.75 “Er is nood aan volgende aanpassingen van de woning.
Ter zitting waren architecten van beide partijen aanwezig. Blijkbaar zou de woning van betrokkene niet eenvoudig aan te passen zijn op technisch vlak om een bevredigend resultaat te bekomen. Er werd een consenssus bekomen voor een bedrag van € 150.000 BTW in, mits aanpassing ABEX index sinds initieel voorstel. – De woning moet aangepast zijn aan de rolstoelafhankelijkheid van betrokkene. Hiervoor moeten ingrepen gebeuren aan de leefruimte, slaapkamer, badkamer en toegankelijkheid van de tuin. Algemeen moet er rekening gehouden worden dat hij met zijn rolstoel een draaicirkel van 150 cm heeft. Doorgangen zouden idealiter een breedte van 80 en liefst 90 cm moeten hebben. – Eventuele aanpassingen van huidige of een andere woning met overleg tussen architecten van beide partijen. – Nood aan elektrisch bediende rolluiken : hiervoor wordt hulp van derden voorzien (VIII item 3). – De badkamer zou moeten uitgerust worden met een drempelloze natte cel met in hoogte verstelbare en kantelbare doucherolstoel, een met de douche-rolstoel overrijdbaar toilet en een onderrijdbare lavabo. Thermostatische kranen aangewezen. – In de slaapkamer (eventueel doorlopend naar de badkamer) moet een tillift op rails geplaatst worden om de transfers van bed naar rolstoel of douche- toiletstoel mogelijk te maken. – Er moet een helling aangebracht worden voor de overgang naar de tuin. – Omgevingsbedieningssysteem (momenteel beschikt hij over een GEWA Control Omni) aan te brengen op de rolwagen die TV, radio, DVD-speler kan bedienen. Daarnaast ook bediening van GSM en telefoon met microfoon, bedienen parlofoon-videofoon, zelfstandig openen automatische deuren, lichten, verwarming en airco aan- en uitdoen. Hiermee kan hij ook de functies van de rolstoel bedienen. Van hieruit ook oproepen van eventuele hulp van derden in de woning zelf en telefoonnummers voor assistentie van buitenuit. Dit systeem wordt bediend met een joystick van de elektrische rolstoel. Hiermee kan ook de parlofoon bediend worden. Gezien de gebruiksintensiteit van dit systeem wordt een onderhoudscontract voorzien. Abonnement voorzien. Vervangingstermijn : 7 jaar. – Extra statief nodig met klikcontact en magic-arm voor besturing aan bed van de omgevingsbediening. Vervangingstermijn : 7 jaar. – Oprijplaat voor voordeur en tuindeur éénmalig. – Oprijgoten meeneembaar. Vervangingstermijn VAPH : 15 jaar”. *
4.8 Reserves -“Reserve voor alle mogelijke complicaties en interventies, waarvoor noodzaak aan |
|
d. In deze zaak heeft de medische expert gelukkig de nodige hulpmiddelen nauwgezet opgelijst, telkens met de vermelding van de vervangingstermijn, dus de normale gebruiksduur. Dit conform bepaalde opmerkingen van de raadsgeneesheer en ook van de advocaat. Deze advocaat kan alzo de vergoeding voor de blijvende kosten zo correct mogelijk berekenen.
Voor de toekomst zal hij voor ogen houden dat er normaal geen tussenkomst door de mutualiteit of door een andere sociale instantie meer zal worden verleend. De prijzen van de hulpmiddelen zonder dergelijke tussenkomst kunnen op meerdere wijzen worden bewezen.
Het aantal vervangingen wordt bepaald door de normale gebruiksduur en door de resterende levensduur van het slachtoffer vanaf de scharnierdatum. Als de tillift, met een gebruiksduur van 15 jaar, op 1/12/19 is aangekocht en als de resterende levensduur van het slachtoffer vanaf de scharnierdatum van 1/10/22 nog 29,5 jaar is, hoeveel aankopen zijn er dan ? 1° op 1/12/19, 2° op 15 jaar later, dus op 1/12/34, en 3° op nog eens 15 jaar later, dus op 1/12/49.
De vergoeding voor de toekomstige kosten wordt vaak toegekend tegen de nominale waarde, dus zonder herleiding middels een kapitalisatieberekening. Men stelt immers vast dat de kosten minstens evenveel stijgen als een belegd kapitaal.
e. Een zwaar gehandicapte kan een vergoeding bij wijze van geïndexeerde rente worden bekomen. Dit houdt in dat het slachtoffer voor één of meer schadeposten vanwege de B.A.-verzekeraar een maandelijkse (of soms jaarlijkse) uitkering ontvangt, die jaarlijks wordt geïndexeerd.
Meestal kan deze uitkering ook worden herzien, om de 3, 4, of 5 jaar (ten einde de maandelijkse uitkering dan, dus bij de herziening, te kunnen aanpassen aan de ondertussen gewijzigde omstandigheden).
De geïndexeerde rente wordt het meest toegekend voor beroepsinkomensverlies, tot aan de pensioenleeftijd (67 jaar). Zij wordt ook toegepast voor de hulp van derden, en soms ook voor de huishoudelijke schade en voor de morele schade; in deze 3 gevallen gaat het om een rente die levenslang wordt uitgekeerd (tot op de dag van het overlijden).
De indicatieve tabel 2020:
“De toekenning van een geïndexeerde en al dan niet herzienbare rente is de meest passende vorm voor de schadevergoeding voortvloeiende uit een ernstige blijvende ongeschiktheid. Het komt erop neer dat het slachtoffer voor de toekomst een maandelijks of jaarlijks, periodiek, bedrag ontvangt en dit gedurende de volledige resterende effectieve levensduur.”
Bij voorbeeld: aan de patiënte met paraplegie wordt, naast enkele forfaitaire schadebedragen (25.000 euro wegens pretium voluptatis, 10.000 euro voor de genoegenschade, en dergelijke meer), een geïndexeerde rente toegekend 1° van 1.800 euro per maand wegens het verlies aan beroepsinkomsten, 2° van 600 euro per maand wegens het verlies aan huishoudelijke waarde, 3° van 2.000 euro per maand wegens de noodzakelijke hulp van derden, en 4° van 750 euro per maand voor de morele schade; hetzij in totaal 5.150 euro per maand.
Zie ook het becijferde voorbeeld onder nr. 10.2.
Dit vergoedingssysteem biedt levenslang de nodige bestaanszekerheid aan het ernstig gehandicapte slachtoffer.
Evenwel wordt de geïndexeerde rente vaak niet toegestaan, omdat zij het levenslang openhouden van het dossier vergt.
9.72 Enkele specifieke schadeposten
Vooral bij een ernstig gehandicapte toestand door een schadegeval is sprake van:
a. de hulp van derden – zie 9.22 huishoudelijke schade;
b. de bijzondere vormen van morele schade, vooral: genoegenschade en sexuele schade van het slachtoffer en genegenheidsschade van de gezinsleden – zie 9.33 bijzondere soorten van morele schade:
c. prothesen, orthesen, hulpmiddelen, aanpassingen van de auto, aanpassingen van, in en rond de woning.
Uiteraard komen bovenstaande en ook alle andere schadeposten, zoals inkomensverlies en huishoudschade, aan bod voor een jongere of volwassene die levenslang erg gehandicapt zal blijven.
9.73 De bijstand door een ervaren advocaat
Zoals zonet onder nr 9.71, b reeds is opgemerkt zijn de relatief geringe kosten van bijstand door een advocaat en door een raadsgeneesheer vanaf het begin meer dan verantwoord. Een kleine vergissing kan een verlies van honderdduizenden euro betekenen.
Let op: de rechter mag enkel rekening houden met de vorderingen en de argumentatie uiteengezet door uw advocaat; zo ook mag hij, per elke afzonderlijke schadepost, geen hoger bedrag toekennen dan gevorderd door uw advocaat!
Heel wat advocaten nemen velerlei soorten zaken aan; slechts zeer weinigen hebben reeds enkele zaken van zeer zware lichamelijke schade afgehandeld. Heeft u ongeluk, dan wordt uw zaak van zware lichamelijke schade behartigd door een advocaat die van deze materie te weinig kaas heeft gegeten.
Contactgegevens
Etienne Verniers :
Tel.: 09/ 339 17 30
GSM: 0473/ 38 00 88
e-mail ons uw vragen (zelfs anoniem)
bijstand@verkeersslachtoffers.be
Word lid van onze VZW
Reeds heel wat slachtoffers hebben dankzij de adviezen van onze VZW de passende en dus hogere schadevergoeding bekomen.
Je wordt lid door storting van slechts 20 €.
Lidgelden zijn onze enige bron van inkomsten! Word lid van de V.Z.W. Verkeersslachtoffers door storting van slechts 20 € op bankrekening 979-9574501-24 (IBAN: BE81 9799 5745 0124 – BIC: ARSPBE22).
Met een kleinere bijdrage helpt u onze vzw ook al.
Schadevergoeding slachtoffer verkeersongeval
Reeds heel wat slachtoffers hebben dankzij de adviezen van onze VZW de passende en dus hogere schadevergoeding bekomen.
Met dank aan advocaat Pascal Mortier uit Gent
( 09 224 14 14 ).